Lilia biała (Grzybienie białe)
Nymphaea alba L.
   Lilia wodna to z pewnością najpiękniejsza roślina, którą możemy posadzić w naszym oczku wodnym. Pamiętajmy, że do tego nadają się zbiorniki o głębokości min. 70cm. Kłącze lilii sadzimy do specjalnych koszy w ciężkiej gliniastej ziemi.
   Lilia wodna to wieloletnia roślina o bardzo grubym i długim kłączu. Pływające po powierzchni wód liście są okrągławe, całobrzegie, skórzaste, u nasady głęboko (prawie do połowy) wcięte. Kwiaty pojawiają się od czerwca do września. Są duże (do 15 cm średnicy), białe, o licznych, spiralnie ułożonych płatkach (nieco dłuższych od leżących u spodu czterech zielonych działek kielicha). Liczne pręciki zrośnięte są z zalążnią słupka. Żółte znamię słupka jest płaskie i tarczowate. Kwiaty otwierają się w dzień, a wieczorem i w nocy są stulone. Pachną słabo. Owoc jest półkolisty lub jajowaty. Gdy owoce dojrzeją, szypułki kurczą się i wciągają owoc pod wodę, gdzie jego ściany ulegają rozpadowi, a nasiona wydostają się na zewnątrz. Przez pewien czas mogą one utrzymywać się na powierzchni wody (dzięki osłonce zawierającej powietrze – w miarę upływu czasu osłonka ta stopniowo rozpuszcza się), a później nasiona opadają na dno i kiełkują.
   Nazwa „grzybienie białe” nie oznacza liczby mnogiej, ale rodzaj nijaki, dlatego też nieprawidłowa jest stosowana czasami nazwa: „grzybień biały”. Jest to bardzo piękna, dekoracyjna roślina, o właściwościach leczniczych (działa nasercowo i uspokajająco), ale jest również i trująca. Stosowana jest jako środek pobudzający i regulujący pracę serca. Dawniej kłącze grzybieni, zawierające garbniki, było wykorzystywane w garbarstwie.
   Istnieje wiele odmian lilii hodowlanej, a najczęściej spotykane to żółte, różowe i czerwone. Występują również odmiany karłowe, które można sadzić w płytszych zbiornikach.
   Niestety w Polsce zmniejsza się liczba naturalnych stanowisk lilii wodnej (najwięcej jest ich w pasie północnych pojezierzy), a w większości państw europejskich roślina ta jest gatunkiem ginącym.
Uwaga! Lilia wodna podlega ścisłej ochronie!